Dag 11: Jakar - Bhumtangvallei.

Dramatische start deze ochtend!

Wat is er mooier dan vroeg in de ochtend, bij het opstaan, te genieten van een schitterend landschap onder ideale weersomstandigheden? Vandaag kregen we een half uurtje respijt: we mochten een half uurtje later ontbijten: om 07:30 uur. Toch werd ons al snel een teleurstelling in de schoot geworpen. Jan bracht het afgrijselijke nieuws dat er tijdens de lunch geen kip zou zijn, maar rundvlees! Dat kwam onverwacht, aangezien we de afgelopen tien dagen elke dag de mogelijkheid hadden om kip te eten.

Bhumtang, het spirituele hartland van Bhutan.

Dit district bestaat uit 4 valleien die variëren tussen de 2600 m en de 4000 meter: Tang, Ura, Chume en Choekor. In deze laatste ligt het districthoofdstad Jakar. De valleien van Bhumtang zijn wijds en op veel plaatsen dichtbebost. De bergflanken zijn glooiend. De bevolking leeft er hoofdzakelijk van landbouw en het hoeden van yaks. Deze streek bevat vele kloosters, of dzongs. We bezoeken er de meest belangrijkste en bekendste:

• Jambay Lhakhang
• Kurjey Lhakhang
• Tamshing Goempa
• Kenchogsum Lhakhang
• Pema Cholung nonnenklooster.

Jambay Lhakhang.

In de Bhumtang-vallei bezoeken we als eerste de Jambay-tempel. Volgens de overlevering is dit een van de 108 tempels die in 659 op één enkele dag werden gebouwd door een Tibetaanse koning. Hij zou hiermee een demonische vrouwelijke geest hebben willen bedwingen die de verspreiding van het boeddhisme probeerde tegen te houden. Deze koning bouwde het klooster op de linkervoet van de demon. Later zou Guru Rinpoche alle demonen hebben onderworpen.

Jambay Lhakhang.

Kurjey Lhakhang.

Het woord Lhakhang is oorspronkelijk Tibetaans en betekent 'tempel'. Kur betekent lichaam, en jey staat voor afdruk. Rond 750 na Chr., of ongeveer in die periode, kwam een guru naar Bhutan. Zijn herkomst is onbekend, maar hij introduceerde het boeddhisme in het land. Hij onderwierp alle lokale geesten aan het boeddhisme. Hier, op deze plek, lokte hij met magie een demon uit zijn schuilplaats. Vervolgens transformeerde hij zichzelf in een Garuda, een mythische vogel die in sommige verhalen wordt beschreven als een feniks of pelikaan die bloed uit zijn borst aan zijn jongen geeft. In het hindoeïsme staat de Garuda bekend als de koning van de vogels en de vijand van slangen. De guru overwon de demon door zijn klauwen in hem te zetten. Het resultaat van deze gebeurtenis is het belangrijke tempelcomplex dat hier vandaag de dag staat.

Kurjey Lhakhang.

Deze tempel bestaat eigenlijk uit 3 tempels. De rechtertempel uit 1652 gebouwd tegen de rotswand. De middelste is de meest heilige. Hier heeft Guru Rimpoche zijn lichaamsafdruk achtergelaten toen hij in de grot mediteerde. Met heel veel verbeelding klopt het verhaal.

De 3de tempel dateert uit 1990 en opgericht door de mama van de huidige koning. Rondom het complex werd een muur van 108 chorten opgetrokken. (Het magische getal 108)

Kurjey Lhakhang.

Tamshing Goempa.

De Tamshing Lhakhang, ook bekend als het Tamshing-klooster, is kandidaat om te worden opgenomen op de Werelderfgoedlijst. Het klooster werd gesticht in 1501 en voltooid in 1505. In tegenstelling tot veel andere kloosters in Bhutan staat het niet onder direct gezag van de overheid.

Momenteel leven en studeren er ongeveer 95 monniken, waarvan de meesten jonger zijn dan 15 jaar. Veel van deze jonge monniken zijn wezen of komen uit arme families die het zich niet kunnen veroorloven om hun kinderen naar een staatschool te sturen.

Tamshing monastry.

Tamshing monastry.

Kenchoogsum Lhakhang = Tempel van de Drie Juwelen..

Beter bekend als de 'Tempel van de Drie Juwelen', verrijst deze heilige plek als een feniks uit de as. Na de tragische verwoesting van de oorspronkelijke gebouwen door een nietsontziende brand, werd de tempel in 2010 met privaat geld opnieuw opgebouwd. De nieuwe Kenchoogsum Lhakhang is niet alleen een architectonisch meesterwerk, maar ook een toevluchtsoord voor spirituele en intellectuele verlichting. 

Tempel van de drie juwelen.

De naam die verwijst naar de "Drie Juwelen" in het boeddhisme. Deze zijn Boeddha (de verlichte), Dharma (de leer) en Sangha (de gemeenschap). Deze drie vormen de kern van het boeddhistische geloof. Hier komen de meest briljante en gevorderde monniken samen, om hun kennis te verdiepen, hun vaardigheden te verfijnen en de eeuwenoude wijsheid van het boeddhisme levend te houden. Een plek waar geschiedenis, spiritualiteit en toekomst samenkomen in een sfeer van serene inspiratie.

Tempel gebouwd in de traditionele Bhutanese bouwstijl met rijke houtsnijwerken.

Na een ochtend vol indrukwekkende kloosters is het tijd om even te ontspannen en te genieten van een heerlijke lunch. Bhutan verrast, inspireert en geeft je tijd om op adem te komen.

Een unieke boeddhistische gemeenschap: het Pema Choling nonnenklooster.

In het hart van deze serene enclave bloeit een uitzonderlijke gemeenschap, een toevluchtsoord voor honderd vrouwen en meisjes tussen de 12 en 60 jaar. Hier vinden zij niet alleen spirituele verlichting, maar ook een kans om te groeien en te leren, vaak tegen alle verwachtingen in. Veel van deze vrouwen komen uit gezinnen met beperkte middelen, waar formeel onderwijs een verre droom blijft. Toch is dit residentiële centrum meer dan een plek van toevlucht – het is een bakermat van hoop en transformatie. 

Zeer jonge meisjes volgen de opleiding.

In een omgeving doordrenkt van mededogen en wijsheid, krijgen zij de kans om oude tradities te omarmen terwijl zij een nieuwe toekomst voor zichzelf creëren. Het centrum biedt een breed scala aan mogelijkheden, van basisonderwijs en beroepsopleidingen tot de kans om traditionele boeddhistische studies te volgen, tot het hoogste academische niveau. 

Oefenen met het blazen in dit 4 meter lange instrument. Dit behoort tot de opleiding tot nonnetje-monnik!

Boeddhistisch opleiding voor nonnen. Urenlang blazen op die 4 meter lange hoorn hoort er ook bij.

Op de verdieping zijn de vertrekken voor de meisjes in opleiding tot non.

De dagelijkse routine is traditioneel en veeleisend, met onderwijs dat om vijf uur 's ochtends begint, gevolgd door intensief werk en studie tot in de late avond.

Op het binnenplein van het nonnenklooster. We herkennen Hilda, Jan en Mieke. Ze besluiten om er toch niet de opleiding te volgen.

Pema yangtse, een klooster voor boeddhistische nonnenopleiding.

Hobo groep aan het nonnenklooster.

Brandend meer.

Na het bezoek aan het nonnenklooster is er nog een stop aan het "Brandend meer". Dit is een beroemde en heilige plek in de regio Jakar. Dit meer is een belangrijke boeddhistische site en speelt een belangrijke rol in de religieuze geschiedenis van Bhutan. Volgens de legende zou Guru Rinpoche, tijdens een van zijn vele reizen door Bhutan, dit meer hebben bezocht en een ritueel hebben uitgevoerd waarbij hij verschillende heilige teksten en objecten in het water liet verdwijnen. 

In dit water bleven de objecten branden --> Heilige toestanden.

Het verhaal gaat dat deze objecten letterlijk brandden toen ze het water raakten, wat aanleiding gaf tot de naam "Brandend Meer". De bekendste legende die verbonden is met het meer gaat als volgt: Na het overlijden van een belangrijke boeddhistische meester uit de 14e eeuw, Pema Lingpa, werden verschillende heilige objecten, zoals schriften en relikwieën, in het meer geworpen. Deze objecten zouden, volgens de legende, in het water verdwenen zijn zonder ooit te verbranden. 

Dit werd gezien als een bewijs van hun heiligheid. Het meer is daarom bekend om zijn mystieke uitstraling, en is ook als een krachtig symbool van de spirituele aanwezigheid van Guru Rinpoche.

Het meer zelf is een klein, diep waterlichaam omgeven door ruige rotsen en dichte bossen, wat bijdraagt aan de mysterieuze en serene uitstraling. Het is relatief moeilijk toegankelijk, wat de spirituele isolatie van de plek vergroot. We moeten een pad volgen dat door bosrijk gebied slingert en langs rotsen en stenen voert, voordat we uiteindelijk het meer bereiken.

Accommodatie.

Voor de 2 de nacht logeren we in Hotel Jakar view. Het ligt ligt ongeveer 1,5 km van het centrum van  Chamkhar in Jalikha village. Het hotel ligt op een heuvel, met uitzicht op het fort (Jakar Dzong) aan de andere kant van de vallei. Hotel Jakar view is een familiebedrijf, hoewel het hotel extra personeel heeft dat is opgeleid in verschillende sectoren van de industrie.